ฐเปตวา อริยมัคคันติกถา

[1705] สกวาที เว้นอริยมรรค สังขารที่เหลือเป็นทุกข์ หรือ ?
ปรวาที ถูกแล้ว.
ส. แม้ทุกขสมุทัยก็เป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. แม้ทุกขสมุทัยก็เป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. อริยสัจมี 3 เท่านั้น หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. อริยสัจมี 3 เท่านั้น หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตรัสอริยสัจไว้ 4 คือ ทุกข์
ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรธ ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ก็ต้องไม่กล่าวว่า อริยสัจ
มี 3 เท่านั้น
[1706] ส. แม้ทุกขสมุทัยก็เป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. โดยอรรถว่าอย่างไร.
ป. โดยอรรถว่า ไม่เที่ยง.
ส. อริยมรรคไม่เที่ยง หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. อริยมรรคเป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ

ส. อริยมรรคไม่เที่ยง แต่อริยมรรคนั้นไม่เป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. ทุกขสมุทัยไม่เที่ยง แต่ทุกขสมุทัยนั้นไม่เป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
ส. ทุกขสมุทัยไม่เที่ยง และทุกขสมุทัยนั้นเป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ถูกแล้ว.
ส. อริยมรรคไม่เที่ยง และอริยมรรคนั้นเป็นทุกข์ หรือ ?
ป. ไม่พึงกล่าวอย่างนั้น ฯลฯ
[1707] ป. ไม่พึงกล่าวว่า เว้นอริยมรรค สังขารที่เหลือเป็นทุกข์
หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. อริยมรรคนั้น เป็นทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา มิใช่หรือ ?
ส. ถูกแล้ว.
ป. หากว่า อริยมรรคนั้น เป็นทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา
ด้วยเหตุนั้นนะท่านจึงต้องกล่าวว่า เว้นอริยมรรค สังขารที่เหลือเป็นทุกข์.
ฐเปตวา อริยมัคคันติกถา จบ

อรรถกถาฐเปตวา อริยมัคคันติกถา

ว่าด้วย เว้นอริยมรรค

บัดนี้ ชื่อว่าเรื่องเว้นอริยมรรค. ในเรื่องนั้น ชนเหล่าใดมีความ
เห็นผิดดุจลัทธินิกายเหตุวาทะทั้งหลายว่า อริยมรรค พระผู้มีพระภาคเจ้า
ตรัสเรียกว่า ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา เหตุใด เพราะเหตุนั้น ยกเว้น